Ik mag niet voor mijn beurt praten

"Hoi mam", zei hij toen ik de voordeur open deed. Met een verwilderde blik in zijn ogen liep zoon Jerome langs me naar de keuken. "Honger!" En terwijl hij drie mandarijntjes achter elkaar naar binnen werkte, vertelde hij dat zijn dag "wel leuk" was geweest. Ik vertelde enthousiast over Saar (de hond) die wederom een konijn had gevangen. Maar het leek hem dit keer niet te interesseren. "Ik ga mijn huiswerk maken." En hij haalde zijn biologieboek uit de zware rugzak. Er viel een briefje uit, op de grond. Met daarop de tekst: "Ik mag niet voor mijn beurt praten."

In mijn herinnering ging ik terug naar een week geleden. Ik had een groepje jongens de rots en waterles uitgezet, omdat ze zich respectloos gedroegen. Richting de andere kinderen, maar ook richting mij. "Wat is respect volgens jou?", had ik na afloop gevraagd. Ja, ze baalden er ook van. Waren liever in de les gebleven, maar ze hadden zichzelf gewoon niet meer in de hand. We besloten wat spelregels op te stellen die keurig werden genoteerd op een vel papier. "Ik geef het goede voorbeeld." "Ik luister naar anderen." "Ik sta sterk, ook als het even tegen zit." De kinderen hadden met het contract ingestemd door een vingerafdruk met inkt er op te plaatsen. "Wat doen we als iemand zich er toch niet aan kan houden?", vroeg iemand zich af. "Dan moet hij het honderd keer overschrijven, voor straf."

En die straf had mijn zoon dus ook gekregen. Met een brok in zijn keel deed hij zijn relaas. Het zat hem niet lekker. Biologie was een van zijn lievelingsvakken en het thema cellen en organen sprak hem enorm aan. Enthousiast vertelde hij over de haar die hij onder de microscoop had onderzocht. Dat enthousiasme had hij blijkbaar ook in de klas gehad toen hij zijn vraag stelde, zonder zijn vinger op te steken. Dat deed hij wel vaker. En op de basisschool werd er altijd soepel mee omgegaan. Er werd een geintje van gemaakt. Maar deze leraar zag het toch anders en besloot hem strafwerk te geven. "Ik mag niet voor mijn beurt praten." En dat 40 keer herhalen.

Hij had al meer straf gekregen op zijn nieuwe middelbare school. "Ja mam, als je met potlood schrijft, dan krijg je puntenaftrek", zo verklaarde hij zijn 4 voor Frans. "En als je de berekening er niet bij schrijft bij je wiskundetoets, dan wordt het niet nagekeken." Er bleek ook een leraar te zijn die met zijn rode pen dikke strepen zette onder alles wat hij niet kon lezen. Ook daar gold een puntenaftrek voor. En van een vriendin hoorde ik dat haar dochter een 1 had gekregen, omdat ze tijdens de toets een geodriehoek wilde lenen van een klasgenoot. 

Die middag kwam dochter Rosalie thuis. Haar gezicht stond op onweer. Ook zij stoof door naar de keuken en stopte drie mandarijntjes achter elkaar in de mond. Met volle mond vertelde ze dat haar wiskundeproefwerk (die ze die ochtend moest inhalen) zoek was en ze dus veel later er aan kon beginnen. Waardoor ze te laat kwam voor de volgende les. "Ik werd er gewoon uitgestuurd en moest een briefje halen, mam. Zo oneerlijk." Uit protest besloot ze helemaal niet meer naar die les te gaan.

Ik had moeite om een glimlach te onderdrukken. Het worden pubers, die zo af en toe opstandig zijn, besefte ik. Laten we vooral ook naar ze blijven luisteren. In plaats van ze alleen maar te belonen en bestraffen.