Ben jij een rauwe of een (uit)gekookte aardappel?

"Hoe laat ben je vanmiddag thuis?", vroeg ik dochter Rosalie terwijl ik mijn broodje met aardbeienjam smeerde tijdens het ontbijt. Geen reactie. Dat kwam de laatste tijd steeds vaker voor. Ze was in de puberteit. Soms kwam er wat gegrom uit haar keel, maar meestal was ze in de ochtend niet aanspreekbaar. Ik zuchtte en nam een slok thee. Vader Erwin kwam beneden, schonk voor zichzelf wat koffie in en waagde ook een poging. Dit keer met een echte vraag. "He, Roos, wat is er intelligenter, een rauwe of een gekookte aardappel?" Ze sprong op, stormde naar boven en smeet de deur met een harde klap achter zich dicht.

Die middag stond er een Yoga en filosofie-les op het programma en ik besloot het vraagstuk van de aardappel voor te leggen. Om het levensecht te maken, kookte ik een aardappel en pakte ik een ongekookte aardappel in, in aluminiumfolie. Ik nam ook een aardappelschilmesje mee, voor het geval ze hem wilden ontleden om tot het ware antwoord te komen. Bij binnenkomst werd er nog enthousiast door elkaar heen gepraat, totdat iemand de aardappel ontdekte: "Wat is dat nou? Een steen?" De aandacht was getrokken en ook de anderen bemoeiden zich ermee: "Nee man, dat zijn aardappels. Eten jullie soms alleen maar pizza thuis?"

"Vandaag gaan we een filosofisch vraagstuk oplossen, op de manier waarop Socrates dat ook deed." De filosoof Socrates hadden ze al eerder mee kennis gemaakt. Hij beweerde dat hij eigenlijk alleen wist wat hij niet wist. En door  vragen te stellen kwamen hij en zijn toehoorders tot inzichten. Ik legde mijn vraagstuk voor aan de kinderen en vertelde erbij dat ik pas aan het eind van de les een antwoord verwachtte. Ze hadden dus bedenktijd. En dat werd goed gebruikt. "Wat is intelligentie dan?" werd er gevraagd. En ze doken het internet om hierop een antwoord te vinden. Over intelligentie van aardappels was helaas niets te vinden.

"Weet je wat, we vragen het aan Illias, hij is hoogbegaafd." Illias kwam er bij staan en trok een diepe denkrimpel in zijn voorhoofd. Na vijf minuten wist hij het: "De gekookte, want die kun je eten". Ze namen er nog geen genoegen mee. Pas tijdens de yogahoudingen ontstond er verstilling. Het leek wel of de aardappel naar de achtergrond was verdwenen. Er viel zelfs iemand halverwege in slaap. Tijdens de thee na afloop, bleek dat het slaapje hem goed had gedaan. Hij had opeens een helder beeld over de aardappel. Om de beurt mochten ze hun bevindingen inbrengen, waarbij de anderen goed luisterden. Net zoals in de tijd van Socrates. "Een aardappel heeft geen hersenen en kan dus niet intelligent zijn", wist iemand te vertellen. "De gekookte aardappel was rimpeliger en heeft dus meer nagedacht", vertelde een ander. "De rauwe aardappel want die is nog onbewerkt". En zo gingen we nog even door.

"Weet je wat ik nou zo leuk vind aan filosofie?" Verzuchtte iemand na de les. "Er zijn geen foute of goede antwoorden. Was het op school maar zo..."