Denk je nou echt dat ze naar je gaan luisteren?

“Ga er maar niet van uit dat ze naar je luisteren…”  was de eerste waarschuwing van mijn kinderen toen ik ze vertelde dat ik die middag les zou gaan geven aan pubers op een middelbare school. “Ja, en ze komen alleen in actie voor een cijfer. Denk maar niet dat ze geinteresseerd zijn in jouw les.” Ze zaten op hun praatstoel, zo ’s morgens aan de keukentafel maakte ik dat niet vaak mee. En vervolgden hun welgemeende adviezen: “Ja ma, en die sprookjes van je over kabouters en zo, daar kun je echt niet mee aan komen. En spelen doen ze ook niet meer. En die hartjes aan de het einde van de les is echt zoooooo kinderachtig.” Ik glimlachte, dacht terug aan het advies van mijn vriendin: “Ja, Angela het wordt weer eens tijd dat je het zweet in je oksels hebt staan, dat je iets nieuws gaat doen, uit je comfort zone komt. Daar leer je pas echt van.”

“He jij met je irritante kop”, hoorde ik toen ik net het lokaal was binnengelopen. Een groep jongens hing onderuit op hun stoel, op tafel de Eastpak-tas en in de hand hun mobieltje. De opmerking was niet voor mij, ze waren zo verdiept in hun telefoon dat ze niet eens door hadden dat ik binnen was gelopen. Ik twijfelde: zal ik hier direct op reageren, of eerst maar eens rustig afwachten? “Oke jongens de mobieltjes mogen weg, we gaan beginnen.” Er kwam wat beweging en toen een paar jongens opstonden zag ik dat ze drie koppen groter waren dan ik. Ik voelde me als een kabouter uit een van mijn verhalen, tussen een groep reuzen. En in mijn herinnering kwam terug de laatste keer dat ik les gaf op een middelbare school. Het was een MBO waar ze me hadden ingehuurd voor een project. Na drie lessen stond er een jongen van 16 voor me, in zijn hand een mes. Ik kon niets anders uitbrengen dan “Ga je een appeltje schillen?”

“Jee, wat is dat voor telefoon. Een Nokia? Middeleeuws zeker?” Uit mijn tas had ik een oude mobiele telefoon gehaald. Het lukte me om daar de aandacht mee te vangen. Er volgde een waargebeurd verhaal over een jongen die nog zo’n telefoon had en op het schoolplein werd aangesproken door een wildvreemde jongen. “He, ik heb thuis nog een iphone 6 voor je. Mag je wel hebben, want ik heb net een nieuwe gekregen.” De volgende dag kreeg hij zijn nieuwe telefoon, maar zo bleek later: niet voor niets. Hij moest er voor werken. Envelopjes met drugs rondbrengen. En uiteindelijk kwam hij in de drugswereld terecht en raakte hij zelf ook verslaafd. Met grote ogen keken ze me aan. “Dit gebeurt echt niet alleen in Amsterdam, blijf alert en gebruik je verstand”, was mijn boodschap die ik ze mee gaf.

“Wie van jullie kan een dag zonder zijn telefoon?” Er gingen maar weinig vingers de lucht in. “Dan heb ik slecht nieuws voor jullie… of eigenlijk voor jullie hersenen.” En we bekeken met elkaar het animatiefilmpje over wat het internet doet met onze hersenen. Het wordt steeds moeilijker om nog echt te studeren, om diep te lezen. We reageren op alle prikkels, alle piepjes. En het is juist die mobiele telefoon die er voor zorgt dat we afgeleid worden door elk piepje en niet meer in staat zijn om ons echt te verdiepen in een onderwerp, of te “dieplezen” met een vinger onder de regel. Huiswerk maken wordt zo voor veel jongeren een oppervlakkige activiteit die nou eenmaal moet gebeuren om een goed cijfer te halen. Aan het einde van het filmpje kwam Mozart nog even aan bod. Een genie op muzikaal gebied. Zijn muziek wordt honderden jaren nog steeds gewaardeerd. Was dat ook gebeurd als hij tijdens het componeren iedere 5 minuten op zijn telefoon had gekeken omdat er een piepje afging?

En er bleek nog meer aan de hand te zijn met de mobiele telefoon. Ik vertelde over een meisje die van de een op de andere dag besloot uit de What’s app groep van de klas te gaan. Er waren wat onaardige dingen over en weer geappt, waarna een meisje zelfs niet meer naar school durfde te gaan de volgende dag. “Ik heb geen zin om daar aan mee t e doen, of me verantwoordelijk te voelen voor wat anderen zeggen”, legde ze me haar actie uit. Het werd in ieder geval een stuk stiller in huis zonder al die piepjes. “Hebben jullie dat filmpje van Patricia Paay ook over de app gekregen?”, vroeg een van de kinderen in de les. Het onderwerp van de les greep ze aan en ze vergaten zowaar naar hun telefoon te kijken. “Ja man, heb jij het ook doorgestuurd?” Daar ontstond een interessante discussie: “Wat doe je als je een naaktfoto of filmpje krijgt doorgestuurd?”

“Ze zijn best leuk, die pubers”, appte ik mijn vriendin na de les. Ze zijn gek op discussie en onderhandelen. En houden nog steeds van spelen en waargebeurde verhalen!